Nieuwe wetgeving op komst
In 2023 zijn twee wetsontwerpen ingediend bij de Tweede Kamer die belangrijk zijn voor de energietransitie. Het wetsvoorstel Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie geeft gemeenten de mogelijkheid om lokale regels te maken voor de overgang van aardgas naar duurzame energie. In dit voorstel kan een gemeente zelf bepalen of wijken op een bepaald moment afgeschakeld moeten worden van het gas. Het lijkt niet realistisch dat de wet voor 2025 ingaat.
Het tweede wetsontwerp betreft de Energiewet, die in plaats komt van de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet. De Energiewet actualiseert het huidige wettelijke kader voor gas- en elektriciteitsnetten en geeft kaders voor nieuwe ontwikkelingen. Deze kaders worden in 2024 verder uitgewerkt. Naar verwachting treedt de Energiewet in werking vanaf 1 juli 2025.
Ten slotte komt er een nieuwe Warmtewet, de Wet collectieve warmtevoorziening (Wcw). De Wcw is voor advies voorgelegd aan de Raad van State. Deze wet gaat over de warmtenetten in Nederland, waarvan meer dan 50% in publieke handen moet komen. De prijs die bewoners betalen als ze op een warmtenet zijn aangesloten, is nu gekoppeld aan de prijs van aardgas. De nieuwe wet bepaalt dat de tarieven worden gebaseerd op de daadwerkelijke kosten. De nieuwe wet moet ook de aanleg van warmtenetten bevorderen en overheden meer zeggenschap geven over de aanleg van warmtenetten.
Over al deze onderwerpen zijn we via vaste overlegstructuren in gesprek met het ministerie van EZK en andere relevante ministeries en brengen we onze kennis en expertise in. Daarnaast vormen we coalities met betrokken partijen over een aantal onderwerpen, zoals de Wcw. We doen dit om onze boodschap vanuit gezamenlijkheid kracht bij te zetten richting de politiek. Ook nemen we deel aan bijvoorbeeld technische briefings in de Tweede Kamer om onze visie op nieuwe wetgeving toe te lichten.
Stikstof: wachten op nieuwe wetgeving
Er is sinds 2022 niet veel veranderd wat betreft het stikstofbeleid. Het wachten is op nieuwe wetgeving, die ruimte moet bieden aan energieprojecten van netbeheerders. Door te elektrificeren, voorkomen we juist stikstofuitstoot door de verbranding van fossiele brandstoffen. We zijn dus een deel van de oplossing, niet van het probleem. In een opinieartikel in de zomer van 2023 in Het Financieele Dagblad hebben we samen met de andere netbeheerders gepleit voor een stikstofvrijstelling voor het elektriciteitsnet, omdat de energietransitie anders stilvalt. Dit leidde wel tot politieke aandacht, maar in 2023 helaas nog niet tot duidelijkheid over een mogelijke aanpassing van de stikstofwetgeving. We zijn dus gebonden aan de huidige regels en moeten rekening houden met stikstofeffecten. Samen met ministeries en provincies onderzoeken we opties en denken we na over een handreiking voor overheden om energie-infraprojecten te vergunnen.