Onze bijdrage aan de doelen wordt bepaald aan de hand van het meten van impact. Samen met andere netbeheerders brengen we die steeds nauwkeuriger in kaart. In 2023 hebben we onze impactmetingen binnen het aandachtsgebied menselijk kapitaal uitgebreid met de ontwikkeling van werknemers.
In ons impactmodel laten wij onze impact in euro’s zien op de zes vormen van kapitaal, waarbij een vergelijk wordt gemaakt tussen de realisatie in het huidige jaar versus voorgaand jaar. Dit model geeft een geïntegreerd beeld van onze waardecreatie voor onze stakeholders en onze bijdrage aan de SDG’s en vormt daarmee als het ware een maatschappelijke jaarrekening.
In 2023 zijn de werkzaamheden en investeringen in het energiesysteem van de toekomst verder opgelopen, wat heeft geresulteerd in een vermindering van het financieel kapitaal. Verder is de welzijnswaarde van met name gastransport voor consumenten en de waarde van energietransport voor zakelijke klanten toegenomen, omdat de betalingsbereidheid ondanks prijsstijgingen hoog is gebleven.
Voor de opdeling van impacts is gebruik gemaakt van het waardecreatiemodel van de Value Reporting Foundation (VRF), die impacts opdeelt in zes kapitalen: Financieel, Geproduceerd, Intellectueel, Natuurlijk, Sociaal en Menselijk Kapitaal. Voor de kapitalen Financieel, Geproduceerd, Natuurlijk en Menselijk kwantificeert Enexis één of meerdere indicatoren. De kapitalen worden hierna verder toegelicht.
Financieel kapitaal
Onze investeringen in de energietransitie zijn weer hoger dan vorig jaar. Er zijn veel financiële middelen nodig om het energiesysteem van de toekomst te financieren, aangezien de huidige reguleringsmethodiek er niet in voorziet om de huidige investeringen op korte termijn terug te kunnen verdienen in de tariefstelling. Als gevolg daarvan is er sprake van voorfinanciering van onze activiteiten en is er in 2023 een nieuwe groene obligatielening uitgegeven en zijn de vrijgekomen middelen uit de verkoop van Fudura B.V. in 2022 ingezet voor de financiering van onze operationele en investeringsactiviteiten.
De betalingen van onze klanten in 2023 (€ 2,0 miljard) zijn toegenomen ten opzichte van 2022 (€ 1,7 miljard), met name door gestegen tarieven, en zorgden samen met de uitgegeven groene obligatielening (€ 0,5 miljard) en vrijgekomen middelen uit verkoopactiviteiten in 2022 voor een toename van financieel kapitaal.
Naast langetermijn-waardecreatie levert onze rol en positie in de energieketen ook op kortere termijn waarde op voor onze stakeholders. Onze medewerkers ontvangen salaris voor hun inzet en tijd (2023: € 0,6 miljard; 2022: € 0,6 miljard). We betalen onze leveranciers voor goederen, diensten en bedrijfsmiddelen (2023: € 1,9 miljard; 2022: € 1,3 miljard), waardoor Enexis inkomen en werk bij andere partijen genereert.
Per saldo stimuleert onze inzet de economie en genereren we langjarige werkgelegenheid, inkomen en welvaart.
Geproduceerd kapitaal
De bijdrage van Enexis aan de welzijnswaarde van gastransport voor consumenten bedraagt € 2,9 miljard, hetgeen hoger is dan voorgaand jaar (€ 2,2 miljard). In 2023 is de omzet toegenomen door gestegen tarieven (driejarig gemiddelde). Het gedistribueerd volume gas is met 10% afgenomen ten opzichte van 2022.
De bijdrage van Enexis aan de welzijnswaarde van elektriciteitstransport voor consumenten bedraagt € 2,2 miljard, wat gelijk is aan 2022. De omzet is in 2023 toegenomen door met name gestegen tarieven, maar daar staat een lichte reductie van gedistribueerd volume elektriciteit (-2%) tegenover.
De waarde van energietransport voor zakelijke klanten bedraagt in 2023 € 0,6 miljard (2022: € 0,5 miljard) en is met name toegenomen door prijsstijgingen.
De waarde van inkoop van goederen is voor zowel het gastransport als het elektriciteitstransport in 2023 toegenomen door gestegen inkoopprijzen en bedraagt in 2023 respectievelijk € 700 miljoen (2022: € 500 miljoen) en € 1.550 miljoen (2022: € 1.100 miljoen).
Binnen de bijdrage aan het welzijn van elektriciteitstransport wordt de impact van teruglevering die Enexis mogelijk maakt meegenomen. Steeds meer consumenten leveren duurzaam opgewekte elektriciteit terug aan het net. Binnen de bijdrage aan het welzijn van elektriciteitstransport berekenen we een positief welvaartseffect door teruglevering van zonne-energie door huishoudens van bijna € 18 miljoen. De welzijnswaarde voor consumenten wordt gecorrigeerd voor het effect van gas- en stroomstoringen bij Enexis ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde. Dit jaar is ons elektriciteitsnet met gemiddeld 0,23 ongeplande onderbrekingen en 20,0 minuten uitvalduur per huishouden betrouwbaarder dan het Nederlands gemiddelde. De uitvalduur van ons gasnet per huishouden per jaar ligt met 137 seconden hoger dan het Nederlands gemiddelde.
Natuurlijk kapitaal
De negatieve impact op het klimaat vanwege CO2-uitstoot door onze activiteiten in 2023 is € 250 miljoen. Deze impact is gelijk aan voorgaand jaar, met name doordat de getransporteerde volumes gas in lijn liggen met 2022. Enexis probeert de negatieve impact te beperken door de energietransitie te helpen versnellen en de impact van eigen operaties te verbeteren. De emissies die we direct kunnen beïnvloeden en niet groen kunnen worden ingekocht, compenseren we met Gold Standard-certificaten. De ecologische schade door inkoop van materialen en afval is in 2023 toegenomen. De toegenomen ecologische schade door inkoop van materialen is grotendeels te verklaren door de strategische ophoging van de voorraad materialen benodigd voor de uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet. De ecologische schade door afval is toegenomen als gevolg van een hogere ecologische waardering van verbranding.
Meer hierover is te vinden in het hoofdstuk Duurzame impact maken.
Menselijk kapitaal
Enexis draagt bij aan het welzijn van medewerkers door het werk dat de organisatie hen biedt. De positieve impactwaarde bedraagt in 2023 € 60 miljoen (2022: € 50 miljoen) en is voornamelijk gestegen door een toename van het aantal medewerkers ten opzichte van voorgaand jaar. De werktevredenheid, gemeten op basis van de uitkomsten uit het medewerkerstevredenheidsonderzoek uit 2023 heeft een direct positief effect op het welzijn. De bevlogenheid is in 2023 uitgekomen op een score van 7,8, gelijk aan vorig jaar.
Veiligheid en preventie van werkgerelateerde klachten hebben een vaste hoge prioriteit voor Enexis. Ondanks de hoge prioriteit zijn er gevallen van langdurig arbeidsgerelateerd verzuim en veiligheidsincidenten. Dit heeft een drukkend effect op de positieve waarde van het hebben van werk en bedraagt € 1,3 miljoen (2022: € 1,2 miljoen). De gestegen impact wordt verklaard door een toename van het aantal ongevallen. De LTIF is wel verbeterd ten opzichte van voorgaand jaar, omdat er in verhouding met het aantal gewerkte uren minder ongevallen hebben plaatsgevonden in 2023.
In 2023 is voor het eerst de ontwikkeling van werknemers meegenomen in ons impactmodel. Bij de ontwikkeling van werknemers wordt gekeken naar de creatie van menselijk kapitaal door opgedane ervaring en training. Dit wordt gemeten aan de hand van doorstroommogelijkheden binnen de organisatie en daarmee gepaard gaande salarisverhogingen. De totale vermeerdering van menselijk kapitaal wordt toegerekend naar Enexis en toekomstige werkgevers aan de hand van leeftijd, retentiepercentages en pensioenleeftijd. De positieve impact bedraagt in 2023 € 90 miljoen (2022: € 50 miljoen). De toename wordt voornamelijk verklaard doordat technische medewerkers in 2023 hoger zijn ingeschaald en meer doorgroeiperspectief hebben gekregen.
Voor de methodiek en de belangrijkste criteria wordt verwezen naar het hoofdstuk Over dit verslag.