Met energie vooruit
2022 was een historisch jaar voor zowel Enexis als onze klanten. Veel ontwikkelingen waarmee we te maken kregen, deden zich niet eerder voor. Klanten zagen de prijzen voor energie bijvoorbeeld oplopen tot niveaus die niemand in Nederland zich had kunnen voorstellen. Steeds meer huishoudens in Nederland hebben te maken met energiearmoede: als gevolg van de stijgende prijzen kan een deel van onze klanten de energierekening moeilijker betalen. Deze hoge prijzen zijn voor veel huishoudens en bedrijven ook een extra stimulans om woningen, fabrieken en vervoer te verduurzamen. Het aantal huishoudens met zonnepanelen in ons verzorgingsgebied is toegenomen van 663.000 naar maar liefst bijna 850.000. Daarnaast hebben we een recordbedrag uitgegeven aan onze energienetten: € 1.027 miljoen. De nettowinst uit gewone bedrijfsvoering over 2022 bedraagt € 187 miljoen. Dankzij de verkoop van Fudura B.V. komt de nettowinst over 2022 uit op € 1.300 miljoen. Dit eenmalige verkoopresultaat laten we voor het overgrote deel ten goede komen aan de energietransitie.
De overstap naar duurzame energie hadden we voorzien. In onze nieuwe strategie, die we begin 2022 hebben gepresenteerd, schreven we al hoe we onze energienetten voorbereiden op de overgang naar een CO2-neutrale samenleving. Zo hebben we het afgelopen jaar meer dan ooit geïnvesteerd in de uitbreiding en verzwaring van onze netten en hebben we de transportcapaciteit uitgebreid met 1.180 megawatt, een toename van ruim 10 procent van onze totale netcapaciteit ten opzichte van 2021.
De oorlog in Oekraïne zorgt voor een extra versnelling van de energietransitie. In het afgelopen jaar hebben we te maken gekregen met zo veel vraag naar en aanbod van elektriciteit dat onze netten het op een aantal plekken niet meer aan konden. Ook netbeheerders in andere regio’s en TenneT, de landelijke netbeheerder, kampen met schaarse capaciteit. Het gevolg is dat we aanvragen van klanten voor bijvoorbeeld verzwaring van hun elektriciteitsaansluiting minder snel kunnen behandelen dan we willen. Veel klanten zijn terecht gekomen in een wachtrij. We kunnen ons hun frustraties goed voorstellen. Frustraties die we trouwens zelf ook voelen, want we willen klanten juist alle ruimte bieden om over te stappen op duurzame energie. We zijn echter terecht gekomen in een nieuwe realiteit en realiseren ons dat we dit probleem niet op de korte termijn kunnen oplossen. De vraag naar elektriciteit blijft de komende jaren structureel groter dan wij kunnen bijbouwen. Dit stelt ons en helaas ook onze klanten voor grote uitdagingen. Langere wachttijden zijn de komende jaren het nieuwe normaal.
We zetten samen met onze medewerkers alles op alles om zoveel mogelijk capaciteit bij te bouwen, zodat we klanten sneller kunnen aansluiten. Dat we daarbij te maken hebben met een zeer krappe arbeidsmarkt voor technici en ICT’ers maakt onze opdracht nóg uitdagender. In 2022 mochten we circa 500 nieuwe medewerkers verwelkomen. Het aantrekken én behouden van technisch gekwalificeerde medewerkers blijft een belangrijke voorwaarde om onze ambities mogelijk te kunnen maken.
Ondanks al deze uitdagingen gaan we als raad van bestuur 2023 optimistisch in.
We hebben onze financiële positie verder versterkt
De ontwikkelingen in 2022 hebben ons vertrouwen versterkt dat we met onze nieuwe strategie de juiste weg zijn ingeslagen. Het kernwoord van die strategie is focus. En focus is alleen maar belangrijker geworden. We hebben bij Enexis alle aandacht nodig voor onze voornaamste taken: zorgen voor een veilige, betrouwbare en betaalbare energievoorziening, klanten tijdig aansluiten en meebouwen aan het energiesysteem van de toekomst.
Deze focus heeft ons in 2022 gebracht tot de verkoop van ons dochterbedrijf Fudura. Fudura richt zich op energiemanagement voor de zakelijke markt, een specialisme dat minder goed aansluit bij onze kerntaken. We hebben deze stap met vertrouwen gezet. Buiten Enexis zien we voor Fudura nieuwe kansen om verder te groeien, wat ook ten goede komt aan medewerkers en klanten. En voor ons betekent de verkoop dat we ons beter kunnen concentreren op onze kerntaken. Daarnaast blijft het grootste deel van de boekwinst van de verkoop van Fudura binnen Enexis en komt deze ten goede aan de energietransitie.
Intussen hebben we onze financiële situatie verder verbeterd met afspraken over een eventuele toekomstige kapitaalstorting door de Nederlandse staat. Samen met Alliander en Stedin, onze collega-netbeheerders, spraken we met de staat over een mogelijke versterking van ons eigen vermogen in de toekomst. In dit traject zijn we ook intensief opgetrokken met onze aandeelhouders. We zijn heel tevreden over het Afsprakenkader dat deze gezamenlijke inspanning heeft opgeleverd, vanuit het perspectief van zowel Enexis als onze aandeelhouderscommissie. Naar aanleiding van het Afsprakenkader heeft het ratingbureau S&P op 14 februari 2023 de grote regionale netbeheerders de status Government Related Entities (GREs) toegekend. Deze status vergroot onze kredietwaardigheid en daarmee de capaciteit om schulden aan te trekken. S&P heeft op 14 februari 2023 ook de credit rating van Enexis gewijzigd van A+ stabiele outlook naar A+ positieve outlook.
Mede dankzij onze solide vermogenspositie kunnen we de ambities verder opschroeven: voor 2023 zetten we in op een netuitbreiding van ruim 2.000 megawatt – bijna twee keer zo veel als in 2022. Ons werkpakket (de optelsom van al het werk aan onze netten) neemt toe tot minstens € 1.340 miljoen.
Samen met partners leveren onze collega’s een enorme inspanning
Bij al dat werk blijven we scherp letten op de veiligheid. Hoe belangrijk dat is, zagen we in 2022. We hebben te maken gekregen met meerdere incidenten. De meeste waren gelukkig relatief klein, maar bij één voorval zijn twee medewerkers van een aannemer ernstig gewond geraakt. We onderzoeken bij alle incidenten zorgvuldig wat er is gebeurd om te leren hoe we onze veiligheid verder kunnen verbeteren. Iedereen veilig weer thuis, daar werken we iedere dag aan.
Samen met partners werken we niet alleen aan het bijbouwen van extra capaciteit. We onderzoeken ook andere oplossingen, zoals het efficiënter gebruiken van onze netten, de optimale inpassing van batterijen, sturing van vraag en aanbod om overbelasting te voorkomen en afspraken met afnemers over verbruik buiten piekmomenten, als er nog voldoende ruimte is. Deze oplossingen ontwikkelen medewerkers van Enexis in een intensieve samenwerking met onze toeleveranciers, klanten, lokale en landelijke overheid en collega-netbeheerders. Parallel hieraan blijven we ons hard maken voor een passende regulering en nieuwe contractvormen in overleg met de toezichthouder.
Dat brengt ons bij de belangrijkste reden voor ons optimisme: onze medewerkers. We zien hoe zij zich inzetten voor de kwaliteit en betrouwbaarheid van onze netten. Hoe gemotiveerd ze zijn om bij te dragen aan de energietransitie. En hoe betrokken ze zijn bij onze klanten: van de bewoner die overgaat op zonnepanelen tot de ondernemer die met zijn bedrijf van het gas af gaat. We zijn onze medewerkers dankbaar voor hun enorme inspanning in 2022.
Samen zetten we de stappen die nodig zijn om het energiesysteem van de toekomst te bouwen: met energie vooruit!
Raad van bestuur Enexis Holding N.V.
Evert den Boer
Mariëlle Vogt
Rutger van der Leeuw
Jeroen Sanders